(Klik op de citaten voor de volledige tekst)
Carmen Zwerts, afgestudeerd in 1993, gezondheidszorgpsycholoog sinds 2017. Werkzaam in de verpleeghuiszorg sinds 2020. Voorheen meer dan 20 jaren werkzaam in de in de jeugdhulpverlening, tevens supervisor K&J.
Waarom heb je gekozen voor deze opleiding?
‘Omdat ik niet uit de ouderenzorg kom voelde ik een sterke behoefte aan actuele kennis over alles wat je zou moeten weten als gz-psycholoog in de ouderenzorg. In eerste instantie was het vooral vanuit mijn eigen behoefte, maar op een gegeven moment liep het parallel met ontwikkelingen in de vakgroep. Ik hou er altijd van om te leren en te blijven leren. Na mijn overstap vanuit de jeugdhulpverlening ontdekte ik hoe leuk en interessant ik het vond in de ouderenzorg. Ik dacht ik kan wel overal kennis bijeen gaan sprokkelen, maar deze opleiding is zoveel omvattend, dan heb ik echt de actuele stand van zaken. Dat werkt veel fijner dan dat je het allemaal zelf moet uitzoeken. Ook om werkbegeleiding en supervisie te kunnen geven aan jonge collega’s en om verder te kunnen bouwen aan de vakgroep psychologie in de organisatie kwam deze opleiding op het goede moment.’
Wat is er veranderd?
‘Ik zie nu veel meer wat ik kan doen om het voor de bewoners goed te maken. Bij probleemgedrag bijvoorbeeld duik ik nu veel meer in die persoon: wat speelt er, welke factoren spelen mogelijk een rol. Ik kan nu veel gerichter naar casuïstiek kijken en veel gerichter handelen. En dat werkt door in hoe ik mij voel als professional. Collega’s van mijn vakgroep zien dat ik meer initiatieven neem, dingen makkelijker naar me toetrek, en meer in de lead ben. Ook profiteren zij er van dat ik veel meeneem uit de opleiding naar de vakgroep. Ik merk ook verschil bij de uitleg die ik geef aan de teams. En in de wijze waarop ik samenwerk met andere disciplines, gewoon even een arts bellen als het nodig is. Ik ben veel zelfverzekerder in mijn vak geworden. Dat is een duidelijk verschil.’
Kun je iets noemen wat je heeft verrast?
‘Alle behandelblokken vond ik heel erg fijn, die sprongen er voor mij uit. Behandeling is in de ouderenzorg toch net weer even anders dan in de jeugdhulpverlening. Door de opleiding heb ik geleerd dat er veel meer is en dat je veel meer kunt doen dan ik aanvankelijk dacht. Dat is een grote meerwaarde.
Ook vond ik het heel waardevol dat je met zoveel medecollega’s bent uit verschillende takken van de ouderenzorg. Dat je herkenning vind in elkaars ervaringen, maar ook veel van elkaar kunt leren. Op ongelooflijk mooie initiatieven in andere organisaties of inspirerende ideeën kon je elkaar heerlijk bevragen.’
Gabi van der Heijden, afgestudeerd in 2007, gezondheidszorgpsycholoog sinds 2015. Vanaf 2021 werkzaam in de ouderen GGZ (ouderenpsychiatrie en geriatrie), voorheen in de volwassenen GGZ.
Waarom heb je gekozen voor deze opleiding?
‘Ik maakte in 2021 de overstap van volwassenen GGZ naar ouderen GGZ. Ik merkte daarbij dat ik de manier van behandelen moest aanpassen. Bij ouderen begint het behandelproces met een puzzel: hoe hangen eventuele lichamelijke klachten samen met psychische klachten, wat speelt er in de omgeving van de patiënt, is er rouw of levensfaseproblematiek? Ook is de biografie belangrijker. Er speelt veel problematiek die niet meer volledig herstelt of niet meer op te lossen is, en blijvende beperkingen door gezondheidsproblemen. Ook is het zoeken naar wat wel en niet kan bij mensen met cognitieve problemen. De behandeling gaat veel meer over waarden, kwaliteit van leven, zelfcompassie. Maar kan ook gaan om trauma’s die jarenlang niet besproken zijn. Ik wilde beter onderlegd zijn voor het werken met oudere patiënten, meer kennis hebben van de behandelmogelijkheden, zowel in individuele therapie als in mediatieve vorm.’
Wat is er veranderd?
‘Ik heb het idee dat er een wereld voor me is opengegaan, Ik heb veel meer kennis van behandelinterventies en richtlijnen. Ik heb ook veel meer zicht op de persoon als geheel gekregen: minder klachtgericht te kijken en meer te onderzoeken waar de mogelijkheden liggen voor die specifieke patiënt. Waardoor kan die persoon zichzelf terugvinden of blijven, wat maakt dat iemand ondanks lichamelijke of cognitieve beperkingen toch prettig kan blijven leven, waarbij ook aandacht is voor eigen regie en wilsbekwaamheid.’
Kun je iets noemen wat je heeft verrast?
‘Door de gemengde samenstelling van de groep en het delen van werkervaringen met elkaar in supervisie en in de lesblokken, heb ik veel meer zicht gekregen op verschillende werkvelden, en ook de kaders waarmee we als psycholoog werken. De aangeboden literatuur was voor mij grotendeels onbekend en zeer welkom. Ik ben ook erg dankbaar dat ik weer helemaal op de hoogte ben van nieuwe richtlijnen en zorgstandaarden. En van de NIP-sectie ouderenpsychologie. Dat gaat me helpen om verdere ontwikkelingen te volgen. Ook was het inspirerend dat de docenten stimuleerden om na te denken over wat ik kan betekenen voor de ouderenpsychologie, wat ik wil uitdragen, bijvoorbeeld in de vorm van scholing geven, ageism aanpakken, artikelen schrijven of onderzoek doen.’
Joppe Lieverse, afgestudeerd in 2010, gezondheidszorgpsycholoog sinds 2020. Werkzaam in de verpleeghuiszorg, o.a. in een ambulant team. ABC-docent, VIO-begeleider, WZD-functionaris. Docent Millon-cursus. Voorzitter regiogroep Limburg van de NIP-sectie ouderenpsychologie.
Waarom heb je gekozen voor deze opleiding?
‘Na het afronden van mijn gz-opleiding had ik nog meer behoefte om alles wat ik geleerd had goed te kunnen toepassen bij ouderen. Ook wilde ik meer senioriteit verwerven en mezelf voorbereiden op het werkbegeleiderschap, zodat ik aankomende gz-psychologen kan enthousiasmeren en bekwamen in ons vak. Verder maakte ik me zorgen over een toekomst met een dubbele vergrijzing en minder beschikbare professionele zorg, waardoor mensen langer en kwetsbaarder thuis blijven wonen. Daarin zal ook ons vak aan verandering onderhevig zijn. Denk hierbij aan het regiebehandelaarschap, de ambulantisering van intramurale expertise en interdisciplinaire samenwerking.’
Wat is er veranderd?
‘Ik ben nu een trotse ouderenpsycholoog. Ik weet nu hoe ik het volume van de ouderen nog harder kan zetten, zodat zij beter gehoord worden, hun identiteit kunnen behouden, hun relaties kunnen onderhouden en ook de behandeling krijgen om hun kwaliteit van leven te vergroten. Door deze opleiding kan ik zeggen dat ik competent ben in methodische en therapeutische diagnostiek en behandeling bij ouderen. Ook maak ik meer gebruik van wetenschappelijke inzichten. Ik heb meer verdieping aangebracht in diagnostiek en behandeling bij ouderen, bijvoorbeeld in cognitieve gedragstherapie (individueel en mediatief), oplossingsgericht werken, systeemtherapie, traumasensitief werken en life review. Ik ben beter toegerust voor projectmanagement, beleidsontwikkeling, voor het maken van lesprogramma’s voor mijn onderwijsactiviteiten en ben nu vertrouwd met intervisiemethoden om meer diepgang aan te brengen in de werkbegeleiding.’
Kun je iets noemen wat je heeft verrast?
‘Ik vond het een eer om gedoceerd en geïnspireerd te worden door de experts in mijn vakgebied. Ik merkte dat alle investeringen die je doet, bijdragen aan je eigen ontwikkeling, aan die van je instelling en van de cliënten. Het is die investering dus letterlijk driedubbel waard.’
Nicole van Alebeek, afgestudeerd in 2004, gezondheidszorgpsycholoog sinds 2007. Regiebehandelaar in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking en verbonden aan de poli GZSP. Voorzitter van het kennisnetwerk ouderen en palliatieve zorg in haar organisatie.
Waarom heb je gekozen voor deze opleiding?
‘Ik was op zoek naar de meest actuele en vooral ook meer verdiepende kennis en vaardigheden op het gebied van psychologische hulpverlening aan ouderen om deze steeds groter wordende doelgroep beter te kunnen ondersteunen. Vooral op het gebied van individuele psychologische behandeling voelde ik me onvoldoende bekwaam. Ik was op zoek naar een opleiding waarmee ik de vertaalslag naar oudere mensen met een verstandelijke beperking kon maken.’
Wat is er veranderd?
‘Door de opleiding voel ik me veel bekwamer in zowel het voorkomen, signaleren als behandelen van problemen die gepaard kunnen gaan met het ouder worden en heb ik actuele wetenschappelijke inzichten en vaardigheden toegevoegd aan mijn rugzak die me helpen om de kwaliteit van leven van ouderen verder te kunnen optimaliseren.
Naast die kennis en vaardigheden merk ik dat ik me door de opleiding ook verder heb ontwikkeld op het gebied van communicatie, samenwerking en professionaliteit, niet alleen op cliënt- maar ook op organisatieniveau. De inspirerende docenten, maar ook het leren van en met elkaar als opleidingsgroep, hebben hier een grote bijdrage aan geleverd.’
Kun je iets noemen wat je heeft verrast?
‘Ik heb niet eerder een opleiding gevolgd waar zo goed de vertaalslag kon worden gemaakt naar de klinische praktijk voor mensen met een verstandelijke beperking. Docenten houden rekening met de diverse sectoren waarin deelnemers werkzaam zijn en er is meer dan voldoende gelegenheid om vragen te stellen en aan de slag te gaan met casuïstiek uit het eigen werkveld.’
Patricia Rijs, afgestudeerd in 2003. Diploma opleiding postbachelor zorgmanagement in 2018. Werkzaam in de verpleeghuiszorg, sinds 2020 als mede-oprichter, manager en psycholoog van een kleinschalige woonvorm voor mensen met dementie.
Waarom heb je gekozen voor deze opleiding?
‘Na veel tijd en energie te hebben gestoken in de opstart van onze kleinschalige woonvoorziening en de managementtaken hierbij, had ik veel zin om me weer meer te verdiepen in de psychologie. Door de combinatie van behandelaarschap en management is de zorg en de organisatie zo vormgegeven dat de kwaliteit van leven en eigen regie van de bewoner centraal staat bij alle beslissingen die genomen worden. De ouderen zitten in mijn hart, ik wil ze zo goed mogelijk blijven ondersteunen. Door deze opleiding hoopte ik mijn kennis en vaardigheden op te frissen en te meten aan de recente ontwikkelingen. Met name wilde ik mijn behandelmogelijkheden vergroten. Omdat ik geen BIG-registratie heb, kon ik me niet zonder meer inschrijven, maar gelukkig mocht ik na een toelatingsprocedure alsnog aansluiten.’
Wat is er veranderd?
‘Doordat er steeds een maand zat tussen de opleidingsdagen, gaf dit voldoende tijd om de informatie rustig tot me te nemen en hier in de praktijk mee te oefenen. Met deze ontspannen manier van leren en tijd voor het opdoen van succeservaringen, heb ik met veel plezier mijn behandelmogelijkheden kunnen uitbreiden en eigen kunnen maken. Bovendien heeft de opleiding me meer bewust gemaakt van wat ik al doe en waar mijn talenten liggen.’
Kun je iets noemen wat je heeft verrast?
‘Ik vond het heel waardevol om echt met en van elkaar te kunnen leren. Doordat alle deelnemers ervaren ouderenpsychologen zijn, kun je snel schakelen maar ook leren van de diversiteit in overige expertises. Seksualiteit, verstandelijk gehandicapten, persoonlijkheid, allemaal onderwerpen waar enkele deelnemers veel van wisten. Verder vond ik de supervisie-ochtenden verrijkend: echt de tijd nemen met elkaar en leren van elkaars kwetsbaarheden en krachten. Zo heeft de opleiding me niet alleen als psycholoog versterkt, maar ook als persoon en als professional.’
Simwayn Tran, afgestudeerd in 2016, gezondheidszorgpsycholoog sinds 2022. Werkzaam in de verpleeghuiszorg. ParkinsonNet zorgverlener en Wzd-functionaris.
Waarom heb je gekozen voor deze opleiding?
‘Ik heb me al snel na de gz-opleiding accent ouderen aangemeld voor deze opleiding. De stage in de generalistische basis-ggz tijdens de opleiding tot gz-psycholoog was voor mij nieuw en vroeg veel van mijn aandacht. Ik merkte dat ik vooral bezig was met de taken in deze andere setting onder de knie te krijgen en mij minder kon focussen op het verpleeghuis, terwijl ik het werken in de ouderenzorg hartstikke leuk vind. Tegelijkertijd ontdekte ik dat het solistisch werken mij minder aansprak en ik veel meer plezier en voldoening haal uit het interdisciplinair samenwerken. Ik blijf me graag ontwikkelen en wilde mijn expertise op het gebied van hulpverlening aan ouderen optimaliseren. Deze opleiding bouwt duidelijk voort op de kennis en vaardigheden die ik al heb opgedaan in de gz-opleiding.’
Wat is er veranderd?
‘De inhoudelijke programma’s hebben geleid tot een verdere fine-tuning van mijn handelen en ik heb mijn kennis van behandelmogelijkheden uitgebreid, mede door het kunnen uitwisselen van ervaring met vakgenoten uit verschillende sectoren. Ik voel mij versterkt in mijn rol als psycholoog. Niet alleen op het gebied van cliëntzorg of in mijn rol als supervisor ben ik beter onderlegd; ik merk dat ik nu ook met vertrouwen op organisatieniveau kan meedenken en kan bijdragen aan het kwaliteitsbeleid. Het onderdeel projectmanagement in deze opleiding heeft mij gesteund in het positioneren van onze vakgroep en het teweegbrengen van veranderingen in de organisatie, waaronder de rol Wzd-functionaris die nu ook gevoerd kan worden door gz-psychologen naast de specialisten ouderengeneeskunde en de overweging regiebehandelaar door gz-psycholoog op pg-afdelingen. Ik zou het collega’s die met ouderen werkzaam zijn zeker aanraden om deze vervolgopleiding te doen, met name als ze weten dat ze met deze doelgroep willen blijven werken en zich hierin willen specialiseren. Ik vind het dan een logische stap.’
Kun je iets noemen wat je heeft verrast?
‘De onderwijsprogramma’s over het levenseinde, inclusief de aandacht voor ‘finishing well’, vond ik bijzonder verhelderend en interessant. Ik was een lange tijd zoekende naar mijn rol met betrekking tot doodsverlangens bij ouderen. In de praktijk gaan deze vraagstukken meestal naar de geestelijk verzorger. Ik realiseer mij nu dat een psycholoog ook constructief kan bijdragen aan ondersteuning voor ouderen in de laatste levensfase, zowel in het kader van vroegtijdige zorgplanning als bijvoorbeeld bij euthanasie en het bewust stoppen met eten en drinken.’
Wietske van de Meijdenberg, afgestudeerd in 2007, gezondheidszorgpsycholoog sinds 2014. Werkzaam in de somatische en psychogeriatrische verpleeghuiszorg. Praktijkopleider en werkbegeleider voor de opleiding tot gezondheidszorgpsycholoog.
Waarom heb je gekozen voor de Profielopleiding ouderenpsychologie?
‘In de gz-opleiding miste ik destijds aandacht voor ouderen. Inmiddels ben ik praktijkopleider en werkbegeleider en stop ik al enkele jaren veel energie in opleidelingen. Zelf wilde ik ook weer ontvangen en me door ontwikkelen in ons vak, zodat ik dit weer door kan geven. Ik heb wel verschillende cursussen gevolgd, maar had behoefte aan verdere verdieping op de ‘pure ouderendoelgroep’, met daarin meer verbinding met een opleidingsgroep dan in enkele cursusdagen.’
Wat is er veranderd?
‘Deze opleiding heeft me vleugels gegeven. Het heeft mij versterkt in mijn rol als psycholoog, werkbegeleider, praktijkopleider en als mens. Door vakinhoudelijke onderdelen, maar ook door de opdrachten en supervisie. Ik heb dingen gedaan, die ik vooraf niet gedacht en gedurfd zou hebben. Zo heb ik een opiniestuk geschreven waardoor ik nu een direct lijntje heb met een persoon van de raad van bestuur. Ook duik ik nu weer makkelijker de literatuur in.’
Kun je iets noemen wat je heeft verrast?
‘Wat mij positief heeft verrast is de diversiteit, de kennis, overeenkomstige ervaringen en steun in de deelnemersgroep. Hierdoor heb ik enorm van die anderen kunnen leren. En wat me meegevallen is, is de druk die je kan ervaren rondom het volgen van een opleiding. In deze opleiding ben je zelf verantwoordelijk voor wat je eruit wil halen. Bij de gz-opleiding voelde het vaak toch meer ‘afvinken’, wat veel meer druk en controlegevoel gaf. Deze ruimte maakte het ook echt een feestje om in opleiding te zijn: echt tijd voor mezelf te mogen hebben en maken.’